ლი­ეტ­უვ­ელ­მა მკითხველ­მა ქარ­თვე­ლი პო­ეტ­ის, მთარ­გმნე­ლი­სა და აღ­მო­სავ­ლეთ­მცოდ­ნის გი­ორ­გი ლობ­ჟა­ნი­ძის ლექ­სე­ბის კრე­ბუ­ლი — „წმინ­და­ნო­ფო­ბია“ 2020 წლის 15 სა­უკ­ეთ­ესო კრე­ბულს შო­რის და­ას­ახ­ელა. თარ­გმანს „ბრწყინ­ვა­ლე“ შე­აფ­ას­ება მის­ცა ლი­ეტ­უვ­ის ელ­ჩმა სა­ქარ­თვე­ლო­ში ან­დრი­უს­კა­ლინ­დრამ, რო­მელ­მაც ქარ­თვე­ლი პო­ეტი სა­ელ­ჩო­ში მი­იწ­ვია და სა­კუ­თა­რი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბე­ბი პი­რა­დად გა­უზი­არა.

„სი­ამ­ოვ­ნე­ბით გა­ვი­მე­ორ­ებ იმ­ას, რაც სრუ­ლი­ად გულ­წრფე­ლად ვუთხა­რი ბა­ტონ ელ­ჩს: „სამ­შობ­ლო, რო­გორც უფ­ალი, ერ­თია ქვე­ყა­ნა­ზე­და“, მაგ­რამ მი­უხ­ედ­ავ­ად იმ­ისა, რომ წარ­მო­უდ­გენ­ლად ძა­ლი­ან მიყ­ვარს აღ­მო­სავ­ლე­თის ქვეყ­ნე­ბი — ირ­ანი, ეგ­ვიპ­ტე და სხვა, სა­დაც ჩე­მი ცხოვ­რე­ბის დი­დი თუ მცი­რე ხა­ნი და­მიყ­ვია, ჩემს მე­ორე სამ­შობ­ლოდ მა­ინც ლი­ეტ­უვა მი­მაჩ­ნია, რად­გან, ბო­ლოს და ბო­ლოს, პო­ეტ­ის­თვის ყო­ვე­ლი ახ­ალი და­ბა­დე­ბა მი­სი ახ­ალი კრე­ბუ­ლია. ჩე­მი ლექ­სე­ბის კრე­ბუ­ლი კი ჯერ-ჯე­რო­ბით მხო­ლოდ ლი­ეტ­უვ­აშია ასე შე­სა­ნიშ­ნა­ვად გა­მო­ცე­მუ­ლი. ამ­დე­ნად, მე ქარ­თუ­ლი ენ­ობ­რი­ვი სივ­რცის გარ­და, ხე­ლახ­ლა (სრულ­ფა­სოვ­ნად) ჯერ მხო­ლოდ ლი­ეტ­უვ­აში და­ვი­ბა­დე და ამ­იტ­ომ ამ ქვე­ყა­ნა­საც თა­მა­მად შე­მიძ­ლია ვუ­წო­დო სამ­შობ­ლო. ვერ მო­ვიტყუ­ები და თუ თა­ნაბ­რად და ის­ეთ­ივე სიყ­ვა­რუ­ლით არა, მაგ­რამ, არ­ან­აკ­ლებ შე­იძ­ლე­ბა მიყ­ვარ­დეს, ვიდ­რე სა­ქარ­თვე­ლო. მიყ­ვარ­დეს იმ­ის გა­მო, რომ იქ ნამ­დვი­ლი მე­გობ­რე­ბი მე­გუ­ლე­ბა და, უპ­ირ­ვე­ლე­სად, მა­თი ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბის­თვის, რო­მელ­თა შო­რი­საც კულ­ტუ­რის ბუ­ნებ­რი­ვი, უან­გა­რო და არ­ამ­ოჩ­ვე­ნე­ბი­თი და­ფა­სე­ბა ერთ-ერ­თი უპ­ირ­ვე­ლე­სი პრი­ორ­იტ­ეტია“, — აღ­ნიშ­ნა გი­ორ­გი ლობ­ჟა­ნი­ძემ სა­ქარ­თვე­ლო­ში ლი­ეტ­უვ­ის ელ­ჩთან ვი­ზი­ტის შემ­დეგ.

ლი­ეტ­უვ­აში მკითხველ­თა რჩე­ულ წიგ­ნებს ყო­ვე­ლი წლის ბო­ლოს ავ­ლე­ნენ; შე­ფა­სე­ბი­სას კრი­ტი­კო­სე­ბის მო­საზ­რე­ბებს, მკითხველ­თა გა­მო­კითხვის შე­დე­გებ­სა და გა­ყიდ­ვე­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბელს ით­ვა­ლის­წი­ნე­ბენ. ეს ტრა­დი­ცია ლი­ეტ­უვ­ელი გა­მომ­ცემ­ლე­ბის ერ­თობ­ლი­ვი ინ­იცი­ატ­ივ­ით დამ­კვიდ­რდა. გი­ორ­გი ლობ­ჟა­ნი­ძე, რო­მე­ლიც, ამ­ავე დროს, თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის აღ­მო­სავ­ლეთ­მცოდ­ნე­ობ­ის სას­წავ­ლო-სა­მეც­ნი­ერო ინ­სტი­ტუ­ტის არ­აბ­ის­ტი­კის მი­მარ­თუ­ლე­ბის ას­ოც­ირ­ებ­ული პრო­ფე­სო­რია, ლი­ეტ­უვ­ელი მკითხვე­ლის მი­ერ მი­სი შე­მოქ­მე­დე­ბის აღი­არ­ებ­ას არა მარ­ტო პი­რად, არ­ამ­ედ მთლი­ან­ად ქარ­თუ­ლი თა­ნა­მედ­რო­ვე მწერ­ლო­ბის წარ­მა­ტე­ბად აფ­ას­ებს.

„ძა­ლი­ან სა­სი­ამ­ოვ­ნოა, რომ ჩე­მი წიგ­ნი რჩე­ულ­თა რიცხვში აღ­მოჩ­ნდა, თუმ­ცა, ნე­ბის­მი­ერი ქარ­თვე­ლი თა­ნა­მედ­რო­ვე პო­ეტ­ის კრე­ბუ­ლი რომ ყო­ფი­ლი­ყო, ას­ევე დი­დი წარ­მა­ტე­ბა იქ­ნე­ბო­და ქარ­თვე­ლი მწერ­ლო­ბის­თვის, რად­გან ას­ეთი აღი­არ­ება კარ­გი „სა­ვი­ზი­ტო ბა­რა­თია“ იმ ქარ­თვე­ლი პო­ეტ­ებ­ის­თვი­საც, რო­მელ­თა შე­მოქ­მე­დე­ბაც ლი­ეტ­უვ­ურ ენ­აზე გა­და­ით­არ­გმნე­ბა. მი­მაჩ­ნია, ეს ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის პო­პუ­ლა­რი­ზა­ცი­ის­თვის და­დე­ბი­თი მოვ­ლე­ნაა და ნიშ­ნავს, რომ ჩვე­ნი კულ­ტუ­რა მსოფ­ლიო დო­ნე­ზე სხვა ქვეყ­ნებ­შიც ეს­მით და ად­ეკ­ვა­ტუ­რად აფ­ას­ებ­ენ“, — აღ­ნიშ­ნა გი­ორ­გი ლობ­ჟა­ნი­ძემ.

ლი­ეტ­უვ­ური კრე­ბუ­ლი ავ­ტო­რის 90-იანი წლე­ბი­დან თით­ქმის ბო­ლო პე­რი­ოდ­ამ­დე შექ­მნილ პო­ეზი­ას მო­იც­ავს. „წმინ­და­ნო­ფო­ბია“, რო­მე­ლიც წიგ­ნის სა­ხელ­წო­დე­ბად გა­მო­იტ­ან­ეს, სწო­რედ ერთ-ერ­თი ლექ­სის სა­თა­ურია. ბწკა­რე­დუ­ლი თარ­გმა­ნი ნა­ნა დე­ვი­ძეს ეკ­უთ­ვნის, ლიტ­ვურ ენ­აზე კი ლიტ­ველ­მა პო­ეტ­ებ­მა იონ­ას ლი­ნიაუსკასმა და ვიქ­ტო­რას რუ­ძი­ან­სკას­მა თარ­გმნეს, რომ­ლებ­მაც ლი­ეტ­უვ­ელ მკითხვე­ლამ­დე ქარ­თვე­ლი პო­ეტ­ის შე­მოქ­მე­დე­ბა სა­შუ­რი ოს­ტა­ტო­ბი­თა და სი­ზუს­ტით მი­იტ­ან­ეს.

„თა­ვი­დან ჩე­მი ლექ­სე­ბის ლიტ­ვურ ენ­აზე თარ­გმნა იონ­ას ლი­ნიაუსკასმა და­იწყო. მი­სი დამ­სა­ხუ­რე­ბაა, რომ პირ­ვე­ლი­ვე პუბ­ლი­კა­ცი­ები ძა­ლი­ან გახ­მა­ურ­და. შო­რი­დან მეს­მო­და, რომ ცნო­ბილ ლიტ­ველ პო­ეტს ვიქ­ტო­რას რუ­ძი­ან­სკასს ძა­ლი­ან მო­ეწ­ონა ჩე­მი პო­ეზია, რო­მელ­საც ბო­ლო პე­რი­ოდ­ამ­დე არ ვიც­ნობ­დი, თუმ­ცა მან ყვე­ლა­ფე­რი გა­აკ­ეთა, რომ ეს წიგ­ნი მა­ღალ დო­ნე­ზე გა­მო­ცე­მუ­ლი­ყო. ას­ეთი არ­აჩ­ვე­ულ­ებ­რი­ვი კრე­ბუ­ლი ქარ­თულ ენ­აზ­ეც კი არ მაქ­ვს. ლიტ­ვურ ენ­აზე სა­თარ­გმნად ლექ­სე­ბი სა­მი კრე­ბუ­ლი­დან — „ბა­ბუ­აწ­ვე­რე­ბის თა­იგ­ულ­იდ­ან“, „არ­აბ­ულ­ის მას­წავ­ლებ­ლი­დან“ და „სიზ­მრის ნან­გრე­ვე­ბი­დან“ შე­ვარ­ჩი­ეთ. ის­ეთი ლექ­სე­ბიც შე­ვი­ტა­ნეთ, რო­მელ­საც თარ­გმნის პე­რი­ოდ­ში ვწერ­დი და ჯერ გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი არ მაქ­ვს, რად­გან, ფაქ­ტობ­რი­ვად, „ფეხ­და­ფეხ“ მომ­დევ­დნენ მთარ­გმნე­ლე­ბი. ას­ეთი რა­მე იშ­ვი­თად ხდე­ბა და სწო­რედ ას­ეთი თა­ნამ­შრომ­ლო­ბის შე­დე­გია ეს წიგ­ნი“, — აღ­ნიშ­ნა ავ­ტორ­მა.

ეს პირ­ვე­ლი შემ­თხვე­ვა არ არ­ის, რო­დე­საც გი­ორ­გი ლობ­ჟა­ნი­ძის პო­ეზი­ას უცხო­ელი მკითხვე­ლე­ბი და კრი­ტი­კო­სე­ბი უმ­აღ­ლეს შე­ფა­სე­ბას აძ­ლე­ვენ — გა­სუ­ლი წლის და­საწყის­ში იტ­ალი­ის სა­ერ­თა­შო­რი­სო პო­ეტ­ური ფეს­ტი­ვა­ლის ჟი­ურ­იმ იგი მსოფ­ლი­ოს 10 სა­უკ­ეთ­ესო ავ­ტორს შო­რის და­ას­ახ­ელა. ფეს­ტი­ვალ­ზე ლექ­სე­ბი ციკ­ლი­დან — „ჩე­მი სოფ­ლის სა­საფ­ლაო“ — მთარ­გმნელ­მა ნუ­ნუ გე­ლა­ძემ თარ­გმნა და წა­რად­გი­ნა. შე­დე­გად, უახ­ლო­ეს მო­მა­ვალ­ში, იტ­ალი­ურ­ენ­ოვ­ანი კრე­ბუ­ლის გა­მო­ცე­მაც იგ­ეგ­მე­ბა.

გი­ორ­გი ლობ­ჟა­ნი­ძე წლე­ბია მთარ­გმნე­ლო­ბით საქ­მი­ან­ობ­ას თა­ვა­დაც ეწ­ევა. მას ეკ­უთ­ვნის შუა სა­უკ­უნე­ებ­ისა და თა­ნა­მედ­რო­ვე არ­აბ­ული და სპარ­სუ­ლი არა­ერ­თი ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი ნა­წარ­მო­ებ­ის ქარ­თუ­ლი თარ­გმა­ნი და ას­ევე „ყუ­რა­ნი“, რო­მელ­საც თან ერ­თვის ვრცე­ლი სა­მეც­ნი­ერო შე­სავ­ლი და კო­მენ­ტა­რე­ბი. სა­მეც­ნი­ერო, მთარ­გმნე­ლო­ბი­თი და შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი საქ­მი­ან­ობ­ის პა­რა­ლე­ლუ­რად პრო­ფე­სო­რი ცოდ­ნას ახ­ალ თა­ობ­ას­აც უზი­არ­ებს და ლექ­ცი­ებს თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის ჰუ­მა­ნი­ტა­რულ მეც­ნი­ერ­ებ­ათა ფა­კულ­ტე­ტის აღ­მო­სავ­ლეთ­მცოდ­ნე­ობ­ის მი­მა­თუ­ლე­ბის სტუ­დენ­ტე­ბის­თვის კითხუ­ლობს.

მო­ამ­ზა­და ნა­ტო ობ­ოლ­აძ­ემ